Bram Beute (51) is voorganger in Oase Nieuw-West, een eigentijdse en multiculturele gemeente in Amsterdam. Er komen vroegere katholieken, voormalig moslims, Pinksterchristenen, Baptisten. Mensen die alles wegbidden, mensen die Gods nabijheid niet voelen. Bram deed het afgelopen jaar de PEP-cursus Charismatische Vernieuwing* en ontdekte een tussenweg tussen die twee uitersten: “Aandachtige verwachting, te midden van de weerbarstigheid van het leven.”
Bram stond als predikant in Sneek en Kampen, werkte een jaar bij Verre Naasten in Congo en kwam twee jaar geleden in Amsterdam terecht. De grote stad past bij hem. “Ik houd van de gekkigheid, de drukte, de verscheidenheid in mensen en verhalen. Dat tegendraadse van Amsterdam vind ik prachtig.”
Grote vermoeidheid
Oase Nieuw-West werd 16 jaar geleden opgezet als pioniersplek van de Nederlands Gereformeerde Kerk en Christelijk Gereformeerde Kerk. Bram beschrijft het als een kerk waar mensen vooral naar toe gaan omdat ze Oase vinden passen bij hun persoonlijke voorkeur. “De drempel om er binnen te stappen is laag en bezoekers komen uit alle delen van de samenleving. Het is heilige chaos bij ons en dat is mooi. Anderzijds is er ook een keerzijde: er komen veel mensen die bijzondere noden hebben. Dat leidde in de gemeente na zoveel jaren van investeren tot grote vermoeidheid. Een steeds kleinere groep moest zorgen voor de anderen, terwijl steeds meer dragende krachten vertrokken.”
Meer, meer, meer
“In mijn eerste twee jaar als voorganger stelde ik in mijn gemeente de vraag: waar zie je God aan het werk? De antwoorden die ik kreeg, maakten me verdrietig en vond ik tekenend. Het kwam allemaal een beetje op hetzelfde neer: we moeten meer doen of hebben . Meer bidden, gastvrijer zijn, betere muzikanten aantrekken, meer evangeliseren. Pas dan zullen we meer ervaren van de Geest.”
Verdiepen in charismatische vernieuwing
Bram kreeg door die ervaringen in Oase de behoefte zich te verdiepen in ‘de charismatische hoek’ en volgde de PEP-cursus Charismatische Vernieuwing. “Ik miste een stuk theologische kennis en ik wilde snappen hoe de linkjes en stromingen binnen de charismatische hoek in elkaar zitten. Er waren zoveel mensen in Oase, die maar wat leken te roepen en claimen. Klakkeloos bepaalde voorgangers en trends leken te volgen.”
Geloof bijna verloren
“De cursus begon met een overzicht van charismatische stromingen, waarbij ook de theologische verschillen in beeld kwamen. Dat hielp me in het onderscheiden. Er zijn charismatische stromingen die stellen: als je maar gelooft, dan ontvang je voorspoed en genezing. Alsof het christelijke leven een en al ‘overwinning’ is. Terwijl ik het juist zo belangrijk vind om zorgvuldig pastoraat te kunnen bieden, waar net zo goed oog is voor het lijden.”
Doe je dat niet, benadrukt hij, dan kan dat veel kapot maken. “Dat weet ik uit eigen ervaring. Ik bewonderde als jonge predikant een collega die vol enthousiasme en overtuiging preekte over het ervaren van God en over de wonderen die Hij deed. Ik dacht: ik moet dat kennelijk ook doen en ging hem imiteren. Hoe stom kon ik zijn? Daar liep ik op een gegeven moment in vast en verloor er bijna mijn geloof door. Ik was parttime predikant en gaf ook les op een christelijke middelbare school. Vanaf de kansel preekte ik op zondag over alle mooie, goede en fijne dingen die je als gelovige ten deel zouden vallen, terwijl ik maandag gelovige jongeren uitdaagde om te praten over de weerbarstigheid van het leven. Ik kwam daardoor in een spagaat terecht. De eenzijdige aandacht voor het werk van de Geest kon ik niet rijmen met de wanhoop, het lijden dat ik om me heen zag.”
“In de cursus werd een theologie van charismatische vernieuwing aangereikt die nuchter is over die weerbarstigheid. Die zegt: ja, we mogen doorbraken van heelheid en genezing verwachten en daar willen we ons naar uitstrekken, maar tegelijk weten we ook dat de volheid van het Koninkrijk nog niet is aangebroken. En juist midden in de gebrokenheid mogen we leren leven door de Geest. Dat hielp me verder.”
Te bloedeloos
Bidden voor herstel. Bidden voor meer van de Geest? Moet je dat nog wel doen dan, zeker omdat veel gebeden niet worden verhoord? “Genezingsdiensten zijn zeker geen onzin”, benadrukt Bram, “Je bevindt je alleen wel op een smalle lijn, een snijvlak. Vooropgesteld is dit: God is goed, genadig en kan een wonder geven, maar soms is het belangrijker dat mensen zich bekeren en daaruit gaan leven. Bidden voor iemand blijft altijd spannend. Maar ondanks dat mensen lijden, niet genezen, mag je blijven bidden. En ja, dat levert soms of zelfs vaak teleurstellingen op. De vraag is wel: moet je dat willen voorkomen? De Psalmen staan er vol van. Het leven met God wordt te bloedeloos als er geen teleurstellingen mogen zijn.”
God is al hier
Wat hij meenam uit de PEP-cursus naar zijn eigen gemeente: “We lopen in Oase vaak veel te veel voor God uit. Het is nodig dat we stoppen met dat altijd streven naar meer, meer, meer van de Geest. Doen, doen, doen. We mogen weer bewust tijd nemen voor rust, stilstaan. In aandachtige verwachting dat God hier al is, erbij is. Hij gaat met ons mee. Wij zijn vaak zo blind voor wat God al aan het doen is. Je kunt Hem daardoor zomaar missen.”
*Nascholingscursus
De PEP-cursus Charismatische Vernieuwing is voor theologen, predikanten en kerkelijk werkers. In de nascholingscursus, die wordt aangeboden door de Theologische Universiteit Utrecht, de Protestantse Theologische Universiteit en New Wine, wordt ingegaan op de pentecostale (Pinkster-) en charismatische theologie. Op academisch niveau verdiepen cursisten zich in de charismatische vernieuwing en de eigen protestantse theologie. En ze leren deze kennis toepassen in het werk in de kerk. Wanneer de volgende cursus begint, is nog onbekend. Binnenkort is daar overleg over. Voor meer info: https://www.pepredikanten.nl/seminars/charismatischevernieuwing/